İdrar Yolları Enfeksiyonları

13 Aralık 2020Makaleler

• Genellikle çocukluk çağında görülür.
• Doğumsal yapısal anomaliler (VUR)
• Disfonksiyonal eliminasyon sendromları
• İlk 6 yılda kızların % 8’i, erkeklerin % 2’si semptomatik İYE,
• Prepubertal kızların % 3’ü, erkeklerin % 1’i İYE geçirirler.
• Bebek ve küçük çocukların en sık görülen şiddetli bakteriyel enfeksiyonudur.
• Acile başvuran ateşli çocukların % 5,3’ü İYE’dir.
• Tekrarlama eğilimindedir.
• APN renal skara, dolayısıyla reflu nefropatisi, hipertansiyon, KBY gibi morbiditeye,
• SDBY’ye bağlı mortaliteye neden olur.
• Asendan ,Hematojen, Lenfojen, Direkt, Staz, VUR, fistul gibi anatomik bozukluklar, uriner girisimler riski artirir.

Amaç:

Erken ve doğru tanı
Erken ve uygun tedavi

İYE’u temel olarak kolonik bakterilerce oluşturulur.

Pyelonefrit, üst İYE

• Üreter,
• Renal pelvis,
• Kaliksler ve
• Renal pazenkimin oluşturduğu üst idrar yolunu (Piyelonefrit) içeren anotomik bölgedeki enfeksiyonlar akla gelir.

Sistit, alt İYE

• Üretra ve mesanenin oluşturduğu alt idrar yolu (Sistit)

Piyelonefrit bulguları

• Ateş
• Abdominal veya böğür ağrısı
• Bulantı, kusma
• Özellikle süt çocuklarında diyare
• Yenidoğan ve süt çocukluğu döneminde sarılık, iştahsızlık, irritabilite, kilo kaybı

Sistit bulguları

• Disüri
• Urgency
• Sık idrara gitme (pollaküri)
• Suprapubik ağrı ve hassasiyet
• İdrar inkontinans n İdrarda kötü koku n Gizli hematüri

İYE Tanısı

• Akut İYE tanısı
• Renal skarın ve hazırlayıcı faktörlerin belirlenmesi

Akut İYE’de tanı

• Klinik tanı
• İdrar kültürü
• Hızlı idrar testleri
• İYE’nin düzeyinin belirlenmesi
• İlave testler
• Görüntüleme yöntemleri

AKUT İYE’de tanı

• Klinik tanı
• Büyük çocuklarda (spesifik)
• Bebekler ve küçük çocuklarda (non-spesifik)

İdrar Kültürü

• Tanıda altın standarttır.
• Tanısal değeri idrar toplama yöntemine göre değişir.

İdrar toplama yöntemleri

• Büyük çocuklarda temiz orta akım idrarı alınır.
• Küçüklerde SPA önerilir, ancak US’siz başarısı düşüktür.
• Kateterizasyon en sık kullanılan yöntemdir.

Hızlı idrar testleri

• Dipstick testi
• İdrar incelemeleri
• Santrifuje idrarda standart mikroskopi
• Hemacytometer ile mikroskopi
• İdrarın gram boyaması

Mikroskopide bakteri görülmesi

• mI’de 30.000 bakteriyi ifade eder.
• Kontaminasyonu ayırt edemez.
• Pozitif öngörü değeri pyüri de varsa % 84,6 kadar yüksektir.
• Negatif mikroskopi İYE’yi ekarte ettirmez.

Prokalsitonin (PCT)

• Bakteriyel enf. belirleyicisi bir prohormon
• Normal bireylerde çok düşük düzeylerde (<0.5 mg/L)
• 20 m l serumda 2.5-3 saatte sonuç alınabilir.

İlave testler

Kan kültürü (2 ay’dan küçük çocuklarda)  Staph. aureus, B grubu strept.

TEDAVİ

• Akut sistitde

Kotrimaksazol 6 mg/kg/gün 2Xpo

Nitrofurantoin 6 mg/kg/gün 3-4Xpo

Amoksisilin50 mg/kg/gün po

• Piyelonefritte

Seftriakson 50-75 mg/kg/gün iv-im

Ampisilin 100 mg/kg/gün+genta iv-im

Gentamisin 5 mg/kg/gün iv-im Oral sefiksim 8 mg/kg/gün

Görüntüleme Yöntemleri

• Akut dönemde tanısal görüntüleme testleri,
• Akut inflamasyon sonrası renal skar ve hazırlayıcı faktörlerin belirlenmesi için yapılır.

Radyolojik incelemelerin amacı

• İYE’ye predispozisyon sağlayan düzeltilebilir anatomik anormallikleri tanımlamak,
• Bazal renal anatomiyi belirlemek,
• Gelecekte renal fonksiyonları korumada rehberlik sağlamaktır.

Görüntüleme yöntemleri

• Standart görüntüleme yöntemleri
• Konvansiyonel sonografi (US)
• VCUG
• İsotop çalışmaları, sintigrafi ve radionuklid sistografi
• İVU
• Düz karın grafisi
• Bilgisayarlı tomografi (BT)

Ultrasonografi (US)

Bütün pediatrik İYE’ler başlangıçta US ile değerlendirilmeli.

• Toplayıcı sistem dilatasyonu,
• Gros yapısal anomaliler, n Minimal-orta derecede skar,
• APN tanısı (% 25).

VCUG

VUR tanısı için altın standarttır.

İYE geçiren bütün erkek çocuklara, anormal US’li kızlara yapılmalıdır.

DMSA sintigrafi

Pyelonefrit skarında

• Duyarlık % 90 ↑
• Özgüllük % 95 ↑

Kontrastlı BT ve MR

• Yüksek radyasyon riski
• Kontrast madde toksisitesi
• Sedasyon gerekliliği
• Yüksek maliyet

Sonuç olarak

• Bebeklerde ve küçük çocuklarda akut ateşli enfeksiyon,
• Büyük çocuklarda İYE ve/veya disfonksiyonel mesane semptom ve bulguları olduğunda

İYE DÜŞÜNÜLMELİ, ERKEN ve DOĞRU TANI konulmalıdır.